In de vorige blog ging het over de vraag of teksten op een website lang of kort moeten zijn. De waarheid bleek genuanceerd. Maar soms zit er niets anders op dan inkorten. Vier tips.
Heb je een tekst geschreven en ben je ver voorbij het maximale aantal woorden gegaan? Of is de tekst voor je gevoel gewoon te lang? Dan moet je schrappen. Dat is moeilijk, zelfs voor veel professionals die ik ken. Hier volgen vier gouden tips waar ik in mijn carrière veel gebruik van heb gemaakt.
1) Ouderwets papier
Moet je een reportage schrijven van een evenement of over een toespraak of is je gevraagd iemand te interviewen en dat uit te werken? Wees heerlijk ouderwets en maak aantekeningen op papier. Dus niet met een laptop of een tablet. Gebruik een geluidsopname hoogstens als extra hulpmiddel dat je alleen inzet om details te checken.
Wanneer je een interview helemaal moet terugluisteren ben je veel sneller geneigd om alles wat er gezegd is uit te gaan typen in de volgorde waarin het gezegd is. Dat is niet alleen tijdrovend, maar het levert ook lange teksten op.
Waarom dan per se op papier?
Eén van de voordelen van schrijven op papier is dat je snel pijlen kunt trekken, dingen kunt omcirkelen en grote en kleine letters kunt afwisselen. Daarmee kun je al meteen aangeven wat hoofd- en bijzaken zijn. Dat helpt bij het uitwerken.
Een ander voordeel van papier in vergelijking met een laptop of tablet (en al helemaal versus het niet maken van aantekeningen) is dat je het daardoor beter opslaat in je geheugen, zo blijkt uit onderzoek. En dat helpt je bij het volgende punt.
2) Uit het hoofd
Als je ergens over moet schrijven en het hoeft niet een letterlijk of woordelijk verslag te zijn, dan heb je hopelijk mijn advies uit punt 1 opgevolgd en aantekening gemaakt op papier.
Laat die aantekeningen in je tas zitten en begin met het schrijven vanuit je herinnering. Doe dat zo kort mogelijk na de bijeenkomst, het interview of het evenement.
Doordat je het hebt opgeschreven zit het waarschijnlijk goed in hoofd. Niet de details, maar juist de hoofdzaken. Dat is een goede lakmoesproef. Wat in je hoofd als eerste naar boven komt is in veel gevallen ook het meest interessant voor de lezer. Zeker wanneer je jezelf er een beetje in traint zal je merken dat je grote delen van je stuk kunt uitschrijven zonder de aantekeningen terug te lezen.
3) Halfvol glas
Besef heel goed dat de lezer, om wie het allemaal draait, vaak niet weet welke informatie je wel had, maar niet hebt gebruik voor een tekst.
Als je voor het clubblad van de voetbalvereniging een interview houdt met de constant grappen makende trainer van het eerste team en je gebruikt negen van zijn tien grappen niet in het verhaal, dan belt geen enkele lezer je op om te vragen wat er met die grappen is gebeurd.
En als je de geschiedenis van je bedrijf uitwerkt en je hebt in de archieven enorme hoeveelheden mooie informatie gevonden, dan hoef je niet alles wat je bent tegengekomen eer aan te doen omdat het zo zonde is om het ongebruikt te laten.
Kijk naar het halfvolle en niet naar het halflege glas. Wat je uiteindelijk gebruikt moet leuk en goed zijn, maar het maakt niets uit of wat je de prullenbak in hebt gegooid wel of niet leuk was. De lezer weet het niet en het interesseert hem ook niet.
4) Andere ogen
Als je er dan nog niet uitkomt, kan je altijd een tweede persoon om hulp vragen bij het schrappen. Voor een buitenstaander is het vaak makkelijker.
‘Kill your darlings’, zeggen schrijvers en journalisten vaak over het schrapproces. Vaak zijn het alleen jouw darlings en ziet iemand anders heel snel welke stukken tekst geschrapt kunnen worden zonder dat het geheel aan kracht verliest.
Reactie schrijven